Prawo do informacji publicznej na Kongresie Praw Obywatelskich

Kongres Praw Obywatelskich

 25 -27 marca 2010 r. Kino Kultura
ul. Krakowskie Przedmieście 21/23, Warszawa

m.in. panel  Prawo do informacji publicznej.
pobierz informację pdf

,Prawo do informacji publicznej i jego realizacja są filarem sprawnie działającego państwa demokratycznego. Umożliwiają bowiem obywatelom i obywatelkom realizację ich pozostałych praw publicznych. Obowiązujące w Polsce regulacje prawne dotyczące dostępu do informacji publicznej, nawet jeżeli są właściwe, nie są w pełni realizowane. Praktyka pokazuje, że brak jednolitej interpretacji przepisów ustawy oraz procedur dalszego postępowania w przypadku nieotrzymania informacji, czy też, w niektórych okolicznościach, otrzymania odmowy udostępnienia informacji powoduje rzeczywiste nieudostępnianie informacji publicznej. Przyczynami takiej sytuacji są m.in. niejednoznaczność przepisów ustawy (ustawa o dostępie do informacji publicznej z 6 września 2009) i różna ich interpretacja przez sądy. Problemem pozostaje również opieranie się wyłącznie na przepisach ustawowych i odchodzenie od ducha Konstytucji RP, w której najsilniej są zaznaczone prawa obywatelskie. Do sądów trafiają duże ilości spraw, stosunkowo podobnych. To generuje koszty, a czasem sama decyzja o sądowym rozstrzyganiu sprawy, jest dla wnioskodawców trudna do podjęcia.  

Polskie prawo spełnia natomiast prawie wszystkie standardy, które dyskutowane są na świecie. Justice Initiative stworzyło w szerokich konsultacjach dekalog założeń, którym powinno odpowiadać prawo do informacji. Wymieniane są tam następujące zasady:

1. Prawo do informacji jest prawem każdego.

2. Jawność jest zasadą, a tajemnica wyjątkiem.

3. Do udzielania informacji zobowiązane są wszystkie instytucje publiczne.

4. Procedury powinny być szybkie, bezpłatne i łatwe.

5. Urzędnicy powinni udzielać pomocy wnioskodawcom w dotarciu do informacji.

6. Odmowa musi być uzasadniona.

7. Interes publiczny powinien mieć zawsze pierwszeństwo przed tajnością.

8. Konieczne jest zapewnienie możliwości odwołania się od negatywnej decyzji.

9. Instytucje publiczne powinny aktywnie upowszechniać informację.

10. Prawo do informacji powinno być strzeżone przez niezależną instytucję…